Wat is de Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO)?

Als overheidsinstantie, of wanneer jouw organisatie veel samenwerkt met de overheid, kun je er niet meer omheen: de Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO). 

De BIO vormt een basisnormenkader voor informatiebeveiliging binnen alle lagen van de overheid in Nederland. Het doel is om een eenduidig en gedegen beveiligingsniveau te garanderen en de veiligheid van de digitale overheid te vergroten. In dit blog vertellen wij je er meer over.

In dit blog:

• De Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO)
• Voordelen van de Baseline Informatiebeveiliging Overheid
• Implementatie van de BIO
• De nieuwe BIO2

De Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO)

De Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO) is een verplichte standaard voor informatiebeveiliging binnen de Nederlandse overheid en vormt een basis voor een uniforme en adequate beveiliging van overheidsinformatie. Het normenkader vertaalt internationale standaarden (zoals de ISO 27001 en 27002) naar de Nederlandse overheidscontext. Het beschrijft de maatregelen die een overheidsinstantie moet treffen om informatie op een veilige manier te kunnen beheren.

De BIO is sinds 2019 van kracht en vervangt de andere baselines van het Rijk, Gemeenten, Provincies en Waterschappen. Het normenkader richt zich op de beveiliging van informatie, inclusief identificatie, classificatie en implementatie van beveiligingsmaatregelen.

De Baseline Informatiebeveiliging Overheid geldt niet alleen voor publieke instellingen, maar ook voor organisaties en ZZP'ers die nauw samenwerken met overheidsinstanties en in dat kader toegang hebben tot overheidsinformatie. Hierbij kun je denken aan softwareleveranciers, hostingpartijen en consultancybureaus.

Belangrijke kenmerken van de BIO

• Risicogebaseerde benadering: Met de BIO worden overheidsorganisaties aangemoedigd om een risicogebaseerde aanpak te volgen bij het beoordelen en beheren van informatiebeveiligingsrisico’s. Dit betekent dat organisaties risico’s identificeren, evalueren en prioriteren. Vervolgens kunnen er maatregelen worden genomen om de risico’s te verminderen. Deze stel je op in een risicobehandelplan.
• ISMS (Information Security Management System): De Baseline Informatiebeveiliging Overheid legt een nadruk op het gebruik van een ISMS. Hiermee kunnen overheidsorganisaties hun informatiebeveiliging op een gestructureerde manier beheren.
• Technische en organisatorische maatregelen: In de BIO staan verschillende technische en organisatorische maatregelen die geïmplementeerd kunnen worden. Deze omvatten onder andere encryptie, patch management, bewustwordingstraining en toegangscontroles.
• Compliance met wet- en regelgeving: De BIO zorgt ervoor dat overheidsinstanties voldoen aan de relevante wet- en regelgevingen op het gebied van informatiebeveiliging, zoals de AVG en de Cybersecurity Wet.
• Continue verbetering: Als laatste stuurt de BIO naar een continue verbetering van informatiebeveiligingsmaatregelen. 

De BIO en ISO 27001

De Baseline Informatiebeveiliging Overheid is gebaseerd op de laatste versie van de ISO 27001 en ISO 27002. Deze twee ISO-normen vormen de basis en worden door de BIO aangevuld voor de Nederlandse overheidscontext.

Hoewel de BIO in grote lijnen geharmoniseerd is met de ISO-normen, is het belangrijk om te weten dat er specifieke eisen voorkomen in de BIO die afgestemd zijn op de behoeften en regelgeving van Nederlandse overheidsinstanties.

Voordelen van de Baseline Informatiebeveiliging Overheid

De BIO biedt zowel overheidsinstanties als organisaties die zaken ermee doen verschillende voordelen:

• Eenduidigheid: De BIO zorgt voor een uniform niveau van beveiliging binnen de overheid en voorkomt verwarring.
• Vergroten van de beveiliging: Dankzij de BIO beschikt elke overheidsinstantie over een basisniveau van informatiebeveiliging.
• Meer vertrouwen: De Baseline Informatiebeveiliging Overheid vergroot het vertrouwen in de digitale overheid en de veiligheid van de informatie die de overheid verwerkt.
• Kostenbesparing: De overheid kan onderhoudskosten besparen op het gebied van informatiebeveiliging omdat er eenduidigheid en standaardisatie is.
• Aansluiting bij internationale regelgeving en standaarden: De BIO vertaalt de internationale standaarden naar de overheidscontext.
• Administratieve lastenverlichting: Zowel bij de overheid zelf als bij de organisaties waar ze zaken mee doen. Deze administratieve lastenverlichting komt door de uniforme beveiligingsnormen.

Implementatie van de BIO

Wil je als organisatie zaken doen met de overheid? Dan zul jij de BIO moeten implementeren. Een standaard BIO-implementatie kent doorgaans de volgende stappen:

1. Zorg voor bewustzijn en betrokkenheid:
   Als eerste is het essentieel om ervoor te zorgen dat zowel het management als al jouw werknemers zich bewust zijn van de eisen van de BIO en wat het betekent voor de organisatie om hieraan te voldoen.
   
   Daarnaast is het belangrijk om vast te stellen wat de verschillende risicogebieden zijn binnen jouw organisatie en wie er verantwoordelijk is voor de veiligheid binnen deze gebieden. 
   
   
2. Voer een risicoanalyse uit:
   Vervolgens voer je binnen de organisatie een risicoanalyse uit. Hiermee breng je de specifieke risico’s voor informatiebeveiliging in kaart. Deze schat je vervolgens in op basis van impact/schade voor de organisatie en de kans dat een bepaald risico zal leiden tot een incident. Hierbij wordt er gebruikgemaakt van een risicomodel (of risicomatrix).
   
   De meest praktische manier voor het uitvoeren van een risicoanalyse is door een Security Management System (ISMS) zoals Base27 te gebruiken. De geïdentificeerde risico’s zijn hierin eenvoudig in te delen en overzichtelijk weer te geven. Vervolgens kun je hier de juiste behandelaanpak aan koppelen. 
   
   
   
   
3. Een behandelplan ontwikkelen:
   Wanneer je de risico’s in kaart hebt gebracht, kun je een gedetailleerd risicobehandelplan ontwikkelen waarin je de geïdentificeerde risico’s beschrijft, hun mogelijke impact en de maatregelen om de risico’s te beheersen. In dit behandelplan dienen de technische en organisatorische maatregelen vanuit de BIO meegenomen te worden.  
   
   
   
   
4. Zorg voor training en voorlichting: 
   Er zullen verschillende maatregelen genomen moeten worden om de eerder in kaart gebrachte risico’s te beperken of voorkomen. Belangrijk onderdeel hiervan is de training en voorlichting van jouw werknemers over de principes en praktijken van informatiebeveiliging.
   
5. Monitor en evalueer regelmatig:
   Om ervoor te zorgen dat maatregelen effectief blijven is het belangrijk om deze regelmatig te monitoren en evalueren. Dit kun je doen door opnieuw een risicoanalyse uit te voeren en/of door de effectiviteit van de maatregelen vast te stellen. 
   
   

De nieuwe BIO2

In 2025 is de BIO herzien om de veranderingen in digitale dreigingen en de implementatie van de NIS2 verder te integreren. Deze BIO2 is opgenomen in de verplichtingen die voortvloeien uit de cyberbeveiligingswet als onderdeel van de implementatie van de NIS2. Hierbij dient de BIO2 als normenkader voor de zorgplicht van de overheid op het gebied van informatiebeveiliging.

Het is als organisatie verstandig om de BIO2 al te implementeren. Dit kun je bijvoorbeeld doen door een gap-analyse uit te voeren en de uitvoeringskosten in kaart te brengen. Een andere manier is door te voldoen aan de ISO 27001 en ISO 27002, de BIO2 is hier immers op gebaseerd.

Verschillen tussen de BIO en de nieuwe BIO2

In de nieuwe BIO2 zijn enkele belangrijke wijzigingen doorgevoerd ten opzichte van de BIO:

• Loslaten van beveiligingsniveaus: In plaats van vaste niveaus hanteert de BIO2 een risicogebaseerde aanpak.
• Een ISMS wordt verplicht: Het is nu verplicht om een ISMS volgens de ISO 27001 op te zetten.
• Aansluiting bij de ISO 27002: Vanaf nu sluit de indeling van de controls/beheersmaatregelen en overheidsmaatregelen aan bij de vernieuwde indeling van de ISO 27002.

Voldoen aan de BIO2 begint met Base27

De Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO) is dé standaard voor veilige informatiebeveiliging binnen de overheid. Met de komst van de BIO2 worden de eisen nog strikter en actueler. Voor organisaties die samenwerken met overheden betekent dit: anticiperen, meebewegen en blijven voldoen aan de nieuwe eisen.

Met Base27 beschik je over een krachtige ISMS waarmee je de informatiebeveiliging van jouw organisatie eenvoudig conform de BIO2 kan opzetten. Van risicoanalyse tot rapportage, met Base27 beheer je alles in één systeem dat meebeweegt met jouw organisatie. Hierbij wordt ook ondersteuning geboden voor andere normen, zoals de ISO 27001 en ISO 27002.

Dankzij Base27 zijn er geen haastige updates of handmatig werk meer nodig. De normen zijn direct toepasbaar binnen jouw organisatie. Op deze manier is jouw informatiebeveiliging altijd up-to-date en conform de nieuwste eisen.